انجمن یاری کودکان در معرض خطر، سازمانی داوطلبانه، مستقل، مردم نهاد و غیر دولتی است که از سال ۱۳۸۳با هدف بهبود شرایط زندگی کودکان در معرض خطر و ترویج و تبلیغ حقوق کودکان فعالیت خود را آغاز نمود و بامجوز رسمی از وزارت کشور و پروانه ثبت شماره ۲۲۶۷۵ از سال 1386 رسما به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
کودک در معرض خطر
آنچه در فرهنگ عمومی جا افتاده است حوادثی چون سوختن، پرت شدن، برق‌گرفتگی، بریدن وچیز هایی نظیر این ها خطر تعریف شده است که با علائمی هم هشدار داده می شود اما خطرات پنهان آسیب های روانی، جنسی، جسمی، عاطفی واجتماعی ناشناخته مانده و جدی گرفته نمی شود وهیچ علائمی برای درک و آشنایی مردم در خصوص خطرات پنهان کودکان ، فرهنگ سازی ونشانه گذاری نشده است. بی‌توجهی به حقوق کودکان و آشنا نبودن جامعه به حقوق مندرج در کنوانسیون حقوق کودک، به این خطرات دامن زده و جامعه را برای باز تولید خطر برای کودکان آماده می‌کند.کودکانی که از حق هوای سالم، بهداشت، درمان وتحصیل رایگان و رفاه لازم برخوردار نباشند در معرض خطر جدی هستند.کودکانی که به دلیل جنسیت، قومیت وملیت مورد تبعیض واقع شوند مورد تهدید وخطر قرار گرفته اند.کودکانی که به دلیل فقر اقتصادی خانواده که ناشی از بی توجهی ونقص برنامه ریزی کلان اقتصادی است، از امکانات حمایتی ورفاهی برخوردار نیستند و رنج فقر وتبعیض را با کار پنهان وآشکار در خیابان‌ها سپری می‌کنند، در معرض خطر جدی هستند. کودکانی که مورد آزار جنسی، جسمی، روانی ،عاطفی واقع می شوند، کودکانی که با حقوق خود آشنا نیستند خطر تهدیدشان می‌کند.
گروه هدف انجمن یاری کودکان در معرض خطر
گروه هدف بر اساس منشور انجمن و پیمان نامه جهانی حقوق کودک، تمام افراد زیر۱۸ سالی هستند که به دلیل غفلت و بی‌توجهی اجتماعی فرصت یگانه «کودکی» را از دست می‌دهند انجمن یاری هیچ تبعیض قومی، زبانی، نژادی، جنسی و طبقاتی علیه کودکان را به رسمیت نمی‌شناسد و در راستای نقد و رفع آن فعالیت می‌کند و بر این باور است که که ساختارهای تبعیض آمیز اقتصادی و نابرابری‌های اجتماعی فرصت تکرارنشدنی کودکی را از انسان ها سلب می کند. انجمن یاری فعالیت‌های خود را با در نظر گرفتن اصل توجه همزمان به کودک، خانواده و محیط اجتماعی اجرایی می‌کند و می‌کوشد تا در راستای تحقق پیمان نامه حقوق کودک بر برنامه‌های رسمی و نهادهای سیاستگذار، قانونگذار، اجرایی و افکار عمومی تاثیرگذار باشد.
اعضای انجمن افرادی هستند که در فعالیت‌ها و برنامه‌هایی که در انجمن و پروژه‌های اجرایی در جهت پیشبرد اهداف صورت می گیرد به صورت فعالانه مشارکت نمایند.
ساختار انجمن: ارکان انجمن یاری کودکان در معرض خطر عبارت‌اند از: مجمع عمومی اعضاء، هیات مدیره، مدیر عامل و بازرس. هیات مدیره و بازرس هر دو سال یک بار و با رای عمومی اعضای انجمن در مجمع عمومی انتخاب می‌شوند. همچنین مدیر عامل توسط هیات مدیره برای پیشبرد فعالیت‌های ستادی و اجرایی انجمن انتخاب می‌شود.
حوزه های فعالیت انجمن
فعالیت‌های انجمن بر سه حوزه دیده بانی، ترویج فرهنگی-اجتماعی و واحدهای اجرایی و پروژه ها تمرکز دارد.
1- دیده بانی
بررسی، بازنگری ، نقد و پیشنهاد قوانین، سیاست‌ها و برنامه های رسمی که به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر وضعیت حقوق کودکان موثر هستند.
2- ترویجی فرهنگی
این حوزه شامل فعالیت‌هایی است که به ترویج پیمان‌نامه حقوق کودکان، اطلاع رسانی به افکار عمومی درباره توجه به مسائل و حقوق کودکان و سایر برنامه های آموزشی و فرهنگی – با هدف تقویت فرهنگ رعایت و توجه به حقوق کودکان در جامعه- تمرکز دارد.
3- واحدهای اجرایی و پروژه‌ها در قالب خانه‌های آموزشی- حمایتی
با توجه به اینکه در حاشیه‌های جنوب غربی تهران، برنامه‌های حمایتی و آموزشی حامی حقوق کودک حضوری کمرنگ داشته اند، انجمن تمرکز فعالیت خود را معطوف به این مناطق کرده است. در حال حاضر سه خانه کودکیار صباشهر، گلدسته، و علی‌آباد در این مناطق فعال هستند. اهداف پروژه‌های اصلی خانه‌های کودکیار در حال حاضر عبارتند از:
– آموزش پایه و سوادآموزی برای کودکان محروم از تحصیل
– کاهش خطرات تهدیدکننده سلامت و رشد کودکان،
– مهارت افزایی کودکان
– پیشگیری از اعتیاد، کودک آزاری و HIV
– فراهم آوری امکانات آموزشی و فرهنگی برای کودکان
– کار اجتماعی (Social work) و و فراهم کردن حمایتهای اجتماعی، بهداشتی، روانشناختی و مشاوره‌ای برای کودکان
– مهارت / حرفه‌آموزی
– مهارت افزایی خانواده ها با تاکید و توجه ویژه بر توان‌افزایی زنان
– آموزش مهارت‌های فرزندپروری
– ترغیب و ارتقاء کتاب‌خوانی
خانه کودکیار صباشهر
شهرستان صباشهر از توابع شهریار، یکی از مناطقی است که تعداد قابل توجهی از مهاجران و پناهندگان افغانستانی در آن سکونت دارند. این منطقه بافتی کارگر نشین و کشاورزی دارد و از بسیاری امکانات آموزشی و بهداشتی محروم است؛ برای مثال خانه بهداشت آن ساعات محدودی فعالیت دارد و تنها داری یک پزشک عمومی است. خانه کودکیار صباشهر از سال 1389 شروع به ارائه آموزش ابتدایی و فعالیت‌های آموزشی- حمایتی از کودکان کرده است.
خانه کودکیار علی‌آباد (شاهدشهر)
شاهد شهر در شهرستان شهریار واقع شده است در اصل این شهر از پیوستن سه روستا شکل گرفته است. عدم اختصاص اعتبارات عمرانی متناسب با نیازهای ساکنین در کنار رشد بی رویه جمعیت، گسترش آسیب‌ها و معضلات اجتماعی و مهاجرت بی رویه به این شهر از جمله مسائل و معضلات این شهر حاشیه ای محسوب می شوند. در شاهد شهر تعداد زیادی مهاجر افغانستانی از اقوام ازبک و پشتون وجود دارد و از آنجایی که بسیاری از این مهاجران مدارک قانونی مهاجرت و پناهندگی ندارند فرزندان آنان از تحصیل در مدارس دولتی محروم هستند.
در همین راستا انجمن یاری، خانه کودکیار شاهدشهر(علی آباد) را در مهر 1395 برای حمایت از کودکان طرد شده از چرخه تحصیل در این شهر افتتاح نمود. در این مرکز دانش‌آموزان دختر و پسر در پایه‌های اول تا چهارم ابتدایی تحصیل می‌کنند و به کمک داوطلبان انجمن دانش‌آموزانی که دچار شکاف تحصیلی شده‌اند بعنوان بزرگسالان در این مرکز در حال آموزش هستند.
خانه کودکیار گلدسته
شهرک گلدسته به وسعت۴۰۰ هکتاردر غرب تهران واقع شده است و از اطراف به روستاهای فیروز بهرام و شمس آباد واز جنوب به شاه دره ویا شاطره وجاده ساوه، از از غرب به روستای ترشنبه و از شرق به روستای عبدل آباد و گلشهر منتهی می‌شود.
در شهرک گلدسته تعداد زیادی مهاجر افغانستانی هستندکه کودکان‌شان به دلیل نداشتن مدارک قانونی از تحصیل در مدارس دولتی محروم هستند. به دلیل واقع شدنِ کوره های آجر پزی شمس آباد در حوالی روستای گلدسته بیشتر کودکان در کوره های آجرپزی مشغول به کار هستند و همزمان در اتاق‌هایی که کنار هم ساخته شده زندگی می‌کنند.
خانه کودکیار گلدسته جهت حمایت از این کودکان در شهریور 1394 تاسیس شد.
زلزله (از بم تا آذربایجان)
هسته اولیه انجمن در زمستان ۱۳۸۲ در پی اقدام گروهی از فعالان حقوق کودک برای امدادرسانی و تامین امکانات آموزشی، بهداشتی و فرهنگی برای کودکان شهر بم پس از زلزله شکل گرفت. و همچنان این ارتباط با بخشی از همراهان بومی بم در حمایت از کودکان نقاط محروم وجود دارد.
انجمن یاری در زلزله آذربایجان در سال 1391 برای امدادرسانی و کمک به کودکان و خانواده های آسیب دیده اقدامات موثری انجام داده و همچنان پس از گذشت 5 سال در سه شهر ورزقان، هریس، و اهر پایگاه مردمی و ارتباطات در حمایت از کودکان در معرض خطر فعال است.
